sábado, 26 de novembro de 2011

O sistema de acentuação


Sinais de quantidade:

˘ (braquia) indica a vogal breve; p.ex. fabŭla;
ˉ (mácron) indica a vogal longa; p. ex. vēni.


Em latim o acento cai regularmente sobre a penúltima sílaba, quando esta é longa. P. ex. amāre (pronunciar amáre).
Quando a penúltima é breve, o acento recai sobre a antepenúltima. P. ex. legĕre (pronunciar légere). 

sexta-feira, 25 de novembro de 2011

A pronúncia - Como se pronuncia hoje o latim?

A pronúncia do latim variou no curso de sua longa história. No século VI d.C. ela não era a mesma que no século I a.C. Da mesma forma, o português de hoje não se pronuncia mais como na Idade Média, nem mesmo como na época do descobrimento do Brasil.

Como se pronuncia hoje o latim?

a)  A Igreja Católica mantém  aproximadamente a pronúncia corrente entre os séculos V e VI de nossa era, mas com algumas modificações devida à influência do italiano (ae, oe = é, c e g antes de e ou i = ch ou tch ou dj; gn = nh, etc.).

b) No Brasil há uma pronúncia tradicional, que outra cousa não é que a adaptação ao latim das regras de ronúncia do português, com algumas pequenas modificações.
As vogais têm sempre timbre aberto.
O ditongo ae (também se escreve æ) = é, o ditongo oe (também se escreve œ) = ê: caelum = celum, poena = pêna.
O dígrafo ch se lê k: Achilles = Akilles.
O x e o z equivalem respectivamente a ks e dz: rex = reks, zona = dzona.
Os dígrafos ph, th, rh soam respectivamente como f, t e r: philosofia = filosofia, theatrum = teatrum, rheda = reda.
O u do grupo qu ou gu + vogal é sempre sonoro: qüem quem, argüi argui.
O grupo ti + vogal se lê ci, exceto se o acento recai sobre o mesmo ou se o t é precedido de s, t ou x: natio = nacio, mas hostium, Attius e mixtio se pronunciam como se escrevem.

c) As principais características da chamada pronúncia reconstituída, ou também restaurada, exatamente a que vem sendo adotada em escolas de todo o mundo, baseada em pesquisas recentes sobre os mais prováveis sons que os Romanos atribuíam a cada letra, embora não haja em alguns pontos uma uniformidade de opiniões. Essa pronúncia, chamada reconstituída, consiste em fazer ouvir todas as letras, aplicando as seguintes regras:

Os ditongos ae e oe pronunciam-se ai e ói, respectivamente.
O c tem sempre som de k.
O g soa ghe.
O h aspira-se levemente.
O s soa ss.
O v soa u.
O y tem som do u francês.

sexta-feira, 18 de novembro de 2011

Dicionário Português – Latino

A

abolir,    verbo,   abŏleo,   es,   abolēvi,   abolĭtum,   ēre    (trans.   dir.).
ação,   subst.,   actĭo,   actiōnis    (f).
açoitar,   verbo,   verbĕro,    as,    āvi,    ātum,    āre   (trans.   dir.).
acrescentar,   verbo,   addo,    adis,    addĭti,    addĭtum,    addĕre    (trans.  dir.).
admoestar,   verbo,   admonĕo,   es,    ŭi,    ĭtum,    ēre   (trans.   dir.).
afugentar,   verbo,   fugo,    as,    āvi,   ātum,    āre    (trans.  dir.).
agradar,   verbo,   placĕo,    es,    placŭi,    ĭtum,   ēre    (trans.   ind.).
agradável,   adj.,   iucūndus,    a,     um.
água,   subst.,   aqŭa,    æ    (f).
águia,   subst.,   áquila,    æ    (f).
ajudar,   verbo,   iūvo,   as,   āvi,    ātum,    āre    (trans.   dir.).
alegria,   subst.,   lætitĭa,   æ    (f).   
alma,   subst.,   anĭma,    æ    (f).
aluna,   subst.,   discípula,    æ    (f).
aluno,   subst.,   discipŭlus,    i    (m),    alūmnus,    i    (m).
amanhã,   adv.,   cras.
amedrontar,   verbo,    térreo,    es,    terrŭi,    terrĭtum,    ēre    (trans.   dir.).
amiga,   subst.,   amīca,    æ    (f).
amigo,   subst.,   amīcus,    i    (m).
amizade,   subst.,    amicitĭa,    æ    (f).
andar,   verbo,   ambŭlo,    as,    āvi,    ātum,    āre  (intrans.).
antigo,   adj.,   antiqŭus,    a,    um.
anunciar,   verbo,   nuntĭo,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans. dir. e indir.).
aplicado,    adj.,   dillĭgens,    dilligēntis.
apreciar,   verbo,   existĭmo,   as,   āvi,    ātum,    āre    (trans. dir.).
aquecer,   verbo,   fovĕo,   es,    fovi,   fotum,    fovēre    (trans.   dir.).
arder,   verbo,   ardĕo,    es,    arsi,    arsum,    ardēre    (intrans.).
arte,   subst.,   ars,    artis    (f).
asa,   subst.,   ala,    æ    (f).
astúcia,   subst.,   astutĭa,   æ    (f).
Augusto,   subst.,   Augūstus,    i    (m).
aula,   subst.,   schola,     æ    (f).
aumentar,   verbo,    augĕo,    es,    auxi,    auctum,     ēre    (trans.  dir.).
avareza,   subst.,   avaritĭa,    æ    (f).
ave,   subst.,   avis,    avis    (f).

B

barba,   subst.,   barba,    æ    (f).
bárbaro,   adj.,   barbărus,    a,    um.
batalha,   subst.,    pugna,    æ    (f)    -     proelĭum,    i    (n).
belo,   adj.,   pulcher,    chra,    chrum.
bem,   adv.,   bene.
bem,   subst.,   bonum,   i    (n).
benefício,   subst.,   beneficĭum,    i    (n).
benéfico,    adj.,   benefĭcus,    a,     um.
benevolência,   subst.,   benevolentĭa ,    æ    (f).
bico,   subst.   rostrum,     i     (n).
bobo,   subst.,   scurra,   æ    (m).
boca,   subst.,   os,    oris    (n).
bom,   adj.,   bonus,    a,    um.
bosque,   subst.,   silva,   æ    (f).
branco,   adj.,   albus,    a,    um.
Brasil,    subst.,   Brasilĭa,    æ    (f).
breve,   adj.,   brevis,   e.
brilhar,   verbo,   fulgĕo,    es,    fulsi,    ēre    (intrans.).
brilho,   subst.,   fulgor,    fulgōris    (m),
Bruto,    subst.,    Brutus,   i    (m).
burro,   subst.,   asĭnus,    i    (m).

C

caber   (por sorte ),   verbo,   contĭngo,    is,    tĭgi,   tāctum,   ĕre   (trans.   indir.).
caçador,   subst.,   venātor,    venatōris    (m).
cair,   verbo,   cado,    cadis,    cecĭdi,    casum,    cadĕre    (intrans.).
campo,   subst.,   ager,    agri    (m).
caneta,   subst.,   calămus,   i    (m).
cantar,   verbo,   canto,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.  e   intrans.).
cantar,   verbo,    cano,    is,   cecĭni,    (cantātum),    ĕre   (trans.  dir.   e   intrans.).
canto,   subst.,   cantus,    us    (m).
cão,   subst.,   canis,    canis    (m).
caro   (querido),   adj.,   carus,    a,    um.
castigo,   subst.,   poena,    æ    (f).
causar,   verbo,   paro,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
cavalaria,   subst.,    equitātus,    us    (m).
cavaleiro,   subst.,   eques,    equĭtis    (m).
cavalo,   subst.,   eqŭus,    i    (m).
cear,   verbo,   coeno,    as,    āvi,    ātum,    āre    (intrans.).
ceder,   verbo,   cedo,   cedis,    cessi,    cessum,    cedĕre    (intrans. e trans.  dir.  e  indir.).
censurar,   verbo,   vitupĕro,    as,    āvi,    ātum,    āre    ( trans.  dir.).
céu,   subst.,   coelum,    i    (n).
chamar,   verbo,   voco,    as,   āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
chorar,   verbo,   ploro,   as,    āvi,   ātum,    āre    (intrans.  e    trans.  indir.)  - fleo,   es,    flevi,    fletum,    flere   (intrans.).
Cícero,   subst.,   Cícero,    Cicerōnis    (m).
cidade,   subst.,   urbs,    urbis    (f)   -    civĭtas,    civitātis    (f).
circundar,   verbo,   circūmdo,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
civil,   adj.,   civilis,    e.   
cogitar,   verbo,   cogĭto,    as,    āvi,    ātum,    āre    (intrans.  e   trans.  dir.).
coisa,   subst.   res,    rei    (f).
colega,   subst.,    collēga,    æ    (m)    -    socĭus,   i    (m).
comandante,   subst.,   dux,    ducis    (m).
combate,   subst.,   pugna,    æ    (f)    -    proelĭum,    i    (n).
combater,   verbo,    pugno,    as,    āvi,    ātum,    āre   (intrans. e trans. dir.).
com  efeito,   conj.,   enim.
comer,   verbo,   mandūco,    as,    āvi,   ātum,   āre    (intrans.   e   trans.   dir.).
como   (como se),   conj.,   quasi.   
companheiro,   subst.,   socĭus,    i    (m).
com relação a,   prep.,   erga.
comum,   adj.,   commūnis,    e.
comunicar,   verbo,   nuntio,    as,    āvi,   ātum,    āre   (trans.   dir.   e    indir.).
conceder,   verbo,   concēo,    concēdis,   concēssi,    concēssum,    concedĕre    (trans.  dir.  e   indir.).
conduzir,   verbo,   duco,    ducis,    duxi,   ductum,    ducĕre    (trans.   dir.).
conhecido,   adj.,   notus,    a,    um.
conquistado,   adj.,   expugnātus,    a,    um.
contínuo,   adj.,   continŭus,     a,    um.
convívio,   subst.,   convivĭum,    i    (n).
coragem,   subst.,   fortitūdo,    fortitudĭnis    (f).
cordeiro,   subst.,   agnus,    i    (m).
cortar,   verbo,   præcīdo,    præcīdis,    præcīdi,    præcīsum,    præcidĕre    (trans.  dir.).
costume,   subst.,   mos,    moris    (m).
covardia,   subst.,   ignavĭa,    æ    (f).
criado,   subst.,    servus,    i    (m).
criar,   verbo,     creo,    as,    āvi,    ātum,    āre   (trans.  dir.).
crime,   subst.,   delīctum,    i    (n).
cubiçoso,   adj.,   cupĭdus,    a,    um.
culpa,   subst.,   culpa,    æ    (f).
 
D

dano,   subst.,   damnum,    i    (n).
dar,   verbo,   do,    as,    dedi,    datum,   dare    (trans.  dir.  e   indir.).
delito,   subst.,   delīctum,    i     (n).
depor,   verbo,   depōno,     depōnis,     deposŭi,    deposĭtum,    deponĕre    (trans.   dir.).
depressa,   adv.,   cito.
derrotar,   verbo,    proflĭgo,    as,   āvi,    ātum,    āre    (trans.   dir.).
desbaratar    =    proflĭgo,    as,    āvi,    ātum,    āre   (trans.   dir.)
descansar,   verbo   cubo,    as,    āvi,    ātum,    āre    (intrans.).
desejoso,   adj.,   cupĭdus,     a,     um.
destruir,   verbo,   delĕo,    es,    delēvi,    delētum,    delēre    (trans.   dir.).
deusa,   subst.,   dea,    æ    (f).   
dever,    verbo,    debĕo,    es,    debŭi,    debĭtum,    ēre    (trans.  dir.).
difícil,   adj.,   difficĭlis,    e.
dinheiro,   subst.,    pecúnia,    æ    (f).
disposição,   subst.,   anĭmus,    i    (m).
dizer,   verbo,   dico,    dicis,    dixi,    dictum,    dicĕre   (trans.  dir.).
doar,   verbo,   dono,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
doce,   adj.,   dulcis,    e.
durar,   verbo,    duro,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.   e    intrans.).
duro,   adj.,    durus,    a,    um,
 
E

e,   conj.,   et.
elevar,   verbo,   elĕvo,    as,    āvi,    ātum,     āre    (trans. dir.).
encher,   verbo,   replĕo,    es,    ēvi,    ētum,    ēre    =    (trans.  dir.)   -    implĕo,    es,    ēvi,    ētum,   ēre   (trans.dir.).
enfeitar,   verbo,   orno,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
ensinar,   verbo,   docĕo,    es,    docŭi,    doctum,    ēre   (exige duplo acusativo – coisa ensinada e quem se ensina).
entrar,   verbo,   intro,    as,    āvi,    ātum,    āre    (intrans.).
enviar,   verbo,   mitto,    mittis,    misi,    missum,    mittĕre   (trans.  dir.).
erguer,   (erigir),   verbo,   erĭgo,     erĭgis,     erēxi,    erēctum,    erigĕre    (trans.    dir.).
escola,   subst.,   schola,    æ    (f).
escrava,   subst.,   ancīlla,    æ    (f).
escritor,   subst.,   scriptor,    scriptōris    (m).
espada,   subst.,   gladĭus,    gladĭi    (m).
esperar,   verbo,   exspēcto,    as,    āvi,    ātum,     āre    (trans.  dir.  e   intrans.).
espírito,   subst.,   spirĭtus,    us    (m).
estrada,   subst.,   via,    æ    (f).
estrangeiro,   subst.,   advĕna,    æ    (m).
estudioso,   adj.,   studiōsus,    a,    um.
eterno,   adj.,   etērnus,    a,    um.
exercício,   subst.,    exercitatĭo,    exercitatiōnis    (f)  -   exercicĭum,   i    (n).
êxito,   subst.,   exĭtus,     us     (m).
experiência,   subst.,   experientĭa,    æ    (f).
explicação,   subst.,   explicatĭo,    explicatiōnis    (f).
explicar,   verbo,   explĭco,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans. dir.  e   ind.).
exterminar,   verbo,   extermĭno,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans. dir.).
 
F

favorecer,   verbo,   favĕo,    es,    favi,    fautum,    favēre    (trans.  dir.).
fecundar,   verbo,   fecūndo,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
feliz,   adj.,   felix,    felicis.
ferida,   subst.,   vulnus,    vulnĕris    (n).
fértil,   adj.,   frugĭfer,    frugifĕra,    frugifĕrum.
filha,   subst.,   filĭa,    æ    (f).
flauta,   subst.,   tibĭa,    æ    (f).
flor ,   subst.,   flos,    floris    (f).  
floresta,   subst.,   silva,    æ     (f).
força,   subst.,   fortitūdo,    fortitudĭnis    (f).
forte,   adj.,   fortis,    e.
fortemente,   adv.,   fortĭter.
fortuna,   subst.,    fortūna,    æ    (f).
fruto,   subst.,   fructus,    us    (m).
fuga,   subst.,   fuga,    æ     (f).
função,    subst.,   munus,    ĕris    (n).
 
G

gabar,   verbo   prædĭco,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.) -  iacto,   as,   āvi,   ātum,    āre   (trans.  dir.).
gemido,   subst.,   gemĭtus,    us    (m).
general,   subst.,   dux,    ducis    (m).
gênero,   subst.,   genus,    genĕris    (n).
genro,   subst.,   gener,    genĕri    (m).
gente,   subst.,    gens,    gentis    (f).
glória,   subst.,    glorĭa,    æ    (f).
governar,    verbo,   gubērno,    as,    āvi,    ātum,    āre   (trans.  dir.).
grande,   adj.,   magnus,    a,    um.
grato,   adj.,   gratus,    a,    um.
grave,   adj.,   gravis,    e.
Grécia,   subst.,   Græcia,    æ    (f).
grego,   adj.,   græcus,    a,    um.
guarda,   subst.,   custos,    custōdis    (m).
guardar,   verbo,   servo,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
guerra,   subst.,    bellum,    i    (n).
guia,   subst.,    dux,    ducis    (m).
guiar,   verbo,    ago,    is,    agi,    actum,    ĕre   (trans. dir.).

H

habitante,   subst.,   íncola,    æ    (m).
habitar,   verbo,   habĭto,    as,    āvi,    ātum,    āre    (intrans.  e   trans.  dir.).
hábito  (costume),   subst.,   consuetūdo,    consuetudĭnis     (f).
hediondo,   subst.,   tæter,    tra,    trum.
herança,   subst.,   substantĭa,    æ    (f).
história,   subst.,   historĭa,    æ    (f).
histórico,   adj.,   histōricus,    a,    um.
hoje,   adv.,   hodĭe.
homem,   subst.,   homo,    homĭnis    (m)   -   vir,    viri    (m).
honra,   subst.   honor,    honōris    (m).
Horácio,   subst.,   Horatĭus,    i    (m).
hortaliça,   subst.,   olus,    olĕris    (n)    (= legume).
hóspede,   subst.,   hospes,    hospĭdis    (m).
humano,   adj.,   humānus,    a,    um.
humilde,   adj.,    humĭlis,    e.
 
I

ignorância,   ignorantĭa,    æ    (f).
ignorante,   adj.,   inscĭus,    a,    um.
igreja,   subst.,   ecclesĭa,    æ    (f).
ilha,   subst.,   insŭla,   æ    (f).
ilustre,   adj.,   illūstris,    e.
imagem,   subst.,   imāgo,    imagĭnis    (f).
imenso,   adj.   immensus,    a,    um.
imortal,   adj.,   immortālis,    e.
imperador,   subst.,   imperātor,    imperatōris    (m).
império,   subst.,   imperĭum,    i    (n).
ímpio,   adj.,   impĭus,    i    (m).
impor,   verbo,   impōno,    impōnis,   imposŭi,    imposĭtum,    imponĕre   (trans. dir.).
incitar,   verbo,   incĭto,    as,    āvi,    ātum,    āre.
inconveniente,   adj.,   indecōrus,    a,    um.
indecoroso,   adj.,   indecōrus,    a,    um.
infeliz,   adj.,   infēlix,    infelīcis.
inferno,   subst.,   infernus,    i    (m).
inimigo,   subst.,   hostis,    is    (m)   -   inimīcus,   i   (m).
inimizade,   subst.,   inimicitĭa,   æ    (f).
injúria,   subst.,   iniūra,   æ   (f).
interrogar,    verbo,   interrŏgo,    as,    āvi,    ātum,    āre   (trans. dir.).
invadir,   verbo,   invādo,    invādis,    invādi,    invāsum,    invadĕre    (trans. dir.).
inventar,   verbo,   invenĭo,    invĕnis,    invēni,    vēntum,    venīre    (trans.  dir.).
invocar,   verbo,   invŏco,    as,    āvi,    ātum,    āre   (trans. dir.).
ir,   verbo,   vado,    vadis,    vadĕre   (intrans.).
irmão,   subst.,   frater,    fratris    (m).
Itália,   subst.,    Itália,    æ    (f).

J

,   adv.,  iam.
jantar,   verbo,   coeno,    as,    āvi,    ātum,    āre    (intrans.).
jardim,   subst.,   hortus,    i    (m).
javali,   subst.,   aper,    apri    (m).
João,   subst.,   Ioānnes,    Ioānnis   (m).
jovem,   subst.,   iuvĕnis,    iuvĕnis    (m)   -    adulēscens,    adulescēntis    (m).
juiz,   subst.,   iūdex,    iudĭcis    (m).
julgar,   verbo,   iudĭco,   as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
Júlio,   subst.,   Iulĭus,    i    (m).
Júpiter,   subst.,   Iuppĭter,    Iōvis    (m).
justamente,   adv.,   iūre.
justiça,   subst.,   iustitĭa,    æ    (f).
justo,   adj.,   iustus,    a,   um.
 
L

latino,   adj.,   latīnus,    a,    um.
leão,   subst.,   leo,   leōnis    (m).
legião,   subst.,   lego,    legiōnis    (f).
lei,   subst.,   lex,    legis    (f).
leitura,   subst.,   lectĭo,    letiōnis    (f).
lembrança,   subst.,   memória,    æ    (f).
ler,   verbo,   lego,    is,    legi,    lectum,    ĕre   (trans.  dir.).
letra,   subst.,   littĕra,    æ    (f).
levar,   verbo   duco,   ducis,    duxi,    ductum,    ducĕre   (trans.  dir.)  (conduzir).
levar,   verbo,   porto,    as,    āvi,   ātum,   āre    (trans.  dir.)  (=carregar).
liberdade,   subst.,    libērtas,    libertātis    (f).
libertar,   verbo,   libĕro,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
língua,   subst.,    língua,    æ    (f).
livre,   adj.,   líber,   libĕra,    libĕrum.
livro,   subst.,    líber,    libri    (m).
lobo,   subst.,   lupus,    i    (m).
logo,   adv.,   cito.
longo,   adj.,   longus,   a,    um.
louvar,   verbo,   laudo,    as,    āvi,     ātum,    āre    (trans. dir.).
louvor,   subst.,   laus,    laudis    (f).
lua ,   subst.,   luna,    æ    (f).
lugar,   subst.,   locus,    i    (f).
lutar,   verbo,   pugno,    as,    āvi,    ātum,    āre    (intrans.).
luz,   subst.,   lux,    lucis   (f).
 
M

mãe,   subst.   mater,    tris    (f).
mal,   adv.,   male.
mal,   subst.,   malum,   i    (n). 
maldade,   subst.,   iniquĭtas,    iniquitātis    (f).
mandar,   verbo,   iubĕo,    es,    iūssi,    iūssum,    iubĕre    (trans.  dir.).
mão,   subst.,   manus,    us    (f).
mar,   subst.   mare,    is    (n).
margem,   subst.,   ripa,    æ    (f).
marinheiro,   subst.,    nauta,    æ    (m).
mas,   conj.,    sed.
matar,   verbo,   cædo,    cædis,     cecĭdi,    cæsum,    cædĕre    (trans.  dir.).
mau,   adj.,   imprŏbus,    a,    um.
medo,   subst.,   metus,    us     (m).
memória,   subst.,   memória,    æ    (f).
menina,   puēlla,    æ    (f).
menino,   subst.,    puer,    i     (m).
mestra,   subst.,   magīstra,    æ    (f).
mestre,   subst.,   magīster,    tri    (m).
mortal,   adj.,   mortālis,    e.
morte,   subst.,   mors,    mortis    (f).
movimento,   motus,    us    (m).
mudar,   verbo,   muto,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
muitas  vezes,   sæpe. 
muito,   adv.,   multum.
muito,   pron.,   multus,    a,    um. 
mundo   subst.   mundus,   i    (m).
 
N

nação,   subst.   natio,    natiōnis    (f).
narrar,   verbo,   narro,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
nau,   subst.,   subst.,   navis,    navis    (f).
naval,   adj.,   navālis,    e.
navegante,   subst.,   nauta,    æ    (m).
navio,   subst.,   navis,    navis    (f).
necessário,   adj.,   necessarĭus,    a,    um.
negligência,   subst.   neglegentĭa,   æ   (f).
negligente,   adj.,   neglĕgens,    neglegēntis.
nenhum,   adj.,   nullus,    a,    um.
nobre,   adj.,   nobĭlis,    e.
nocivo,   adj.,   noxĭus,    a,    um.
noite,   subst.,   nox,    noctis    (f).
nome,   subst.,   nomen,    nomĭnis    (n).
nora,   subst.,    nurus,    us    (f).
nosso,   pron.,   noster,    nostra,    nostrum.
número,   subst.,   numĕrus,    i    (m).
nunca,   adv.,   nunqŭam. 
nuvem,   subst.,   nubes,    nubis    (f).
 
O

obedecer,   verbo   obtempĕro,    as,    āvi,   ātum,    āre    (trans.  ind.).
obra,   subst.,   opus,    opĕris    (n).
obscuro   (desconhecido)    =    obscūrus,    a,    um
ócio,   subst.,   otĭum,    i    (n).
ocupar,   verbo,   ocŭpo,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans. dir.).
ódio,   subst.,   odĭum,    i    (n).
odor,   subst.,   odor,    odōris    (m).
ofender,   verbo,   lædo,    lædis,    læsi,    læsum,    lædĕre   ( trans.  dir.).
oferecer,   verbo,   præbĕo,    es,   præbŭi,    præbĭtum,    ēre    (trans. dir. e indir.).
olho =    ocŭlus,    i    (m)
onde,   conj.,   ubi;   para onde,   quo. 
ontem,   adv.,   heri. 
opinião,   subst.,   opinĭo,    opiniōnis    (f).
oração,   subst.,   oratĭo,    oratōnis    (f).
orador,   subst.,   orātor,    oratōris    (m).
orar,   verbo,   oro,    as,    āvi,    ātum,    āre     (intrans.).
orelha,   subst.,    auris,    auris    (f).
origem,   subst.,   orīgo,    origĭnis    (f).
ornamento,   subst.,   ornamēntum,    i    (n).
ornar,   verbo,   orno,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
ou,   conj.,  aut. 
ouro,   subst.,   aurum,    i    (n).
outono,   subst.,   autūmnus,    i    (m).
outrora,   adv.,   quondam.
ouvido,   subst.,   audītus,    us    (m)   (audição).
ouvir,   verbo.,   verbo,   áudio,    es,    īvi,    ītum,    īre    (trans. dir.).
ovelha,   subst.,   ovis,    ovis    (f).

P

paciência,   subst.,   patientĭa,   æ    (f).
pagão,   subst.,   pagānus,    i    (m).
pai,   subst.,   pater,    patris    (m).
pais,   subst.,   parentes,    um    (pl. -  m.).
palavra,   subst.,   verbum,    i    (n).
parte   (porção),   subst.,   portĭo,    portiōnis    (f).
passear,   ambŭlo,    as,    āvi,    ātum,    āre    (intrans.).
patrão,   subst.,   herus,    i    (m).
pátria,   subst.,   patrĭa,    æ    (f).
peixe,   subst.,   piscis,    piscis    (m).
pêlo,   subst.,    pilum,    i    (n).
pena,   subst.,    poena,    æ    (f).
pensar,   verbo,   cogĭto,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  ind.).
perder,   verbo,   amītto,    amīttis,    amīsi,    amīssum,    amittĕre    (trans.  dir.).
perdoar,   verbo,    indulgĕo,    es,    indūlsi,    indūltum,    ĕre    (trans.  indr.).
perguntar,   verbo,   quæro,    is,    quæsīvi,    quæsītum,    ĕre    (trans.  dir.  e    indir.).
perigo,   subst.,   pericŭlum,   i    (n).
perigoso,   adj.,   perniciōsus,    a,    um.
perseverar,   verbo,    persevēro,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  indir.).
pescador,   subst.,    piscātor,    piscatōris    (m).
poder    =    potēstas,    potestātis    (f)
poema,   subst.,    carmen,    carmĭnis    (n).
poeta,   subst.,   poēta,    æ    (m).
pomba,    subst.,   columba,    æ    (f).
porco,   subst.,    porcus,    i    (m).
porta,   sub st.,   porta,    æ    (f).
prado,   subst.,   pratum,    i   (n).
prata,   subst.,   argēntum,    i    (n).
preceito,   subst.,   præcēptum,    i    (n).
preceptor   (mestre),   subst.,   præcēptor,     præceptōris    (m).
preguiça,   subst.,   pigritĭa,    æ    (f).
prejudicial,    adj.,   molēstus,    a,    um.
prejudicial,   adj.,   noxĭus,    a,    um.
prejuízo,   subst.,   damnum,    i    (n).
prêmio,   subst.,   præmĭum,   i    (n).
preparar,   verbo,   paro,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
presa   (vítima),   subst.,   præda,   æ    (f).
presente,   subst.,   munus,    ĕris    (n).
preto,   adj.,    niger,    nigra,    nigrum.
príncipe,   subst.,   princeps,    princĭpis    (m).
proceder,   verbo,   procēdo,    is,    procēssi,    procēssum,   procedĕre   (trans.   ind.).
procurar,   verbo,   quæso,    is,    quæsīvi,    quæsītum,   ĕre    (trans.  dir.).
produzir,   verbo,   prodūco,    prodūcis,   prodūxi,    prodūctum,    producĕre    (trans.   dir.).
professor,   subst.,   magīster,    tri    (m).
professora,   subst.,   magīstra,    æ    (f).
prometer,   verbo,   promītto,    promīttis,    promīsi,     promīssum,   promittĕre    (trans.   dir.).
próspero,   prospĕrus,    a,    um.
prostar-se,   verbo,   prostērno,    prostērnis,    prostāvi,    prostātum,    prosternĕre    (trans.  dir.).
provocar,   verbo,   suscĭto,   as,   āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
prudência,   subst.,   prudentĭa,    æ   (f).
punir,   verbo,   punĭo,    punis,    punīvi,    punītum,    punīre    (trans.  dir.).
 
Q

qual,   pron.,   qui,    quæ,    quod;    qualis,    e.
quando,   conj.,    cum    (interr.);    quando.
quantidade,   subst.,   copĭa,    æ    (f).
quarto,   subst.,   cubicŭlum,    i    (n).
quase,   adv.,   quasi.
queimar,   subst.,   cremo,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
queimar,   subst.,   uro,    uris,    ussi,    ustum,    urĕre     (trans.  dir.).
quente,   adj.,   calĭdus,    a,    um.
querido,   adj.,   carus,    a,    um.
 
R

rainha,   subst.,   regīna,    æ    (f).
raiz,   subst.,   radix,    radīcis    (f).
rapidez,   subst.,   celerĭtas,    celeritātis    (f).
raposa,   subst.,   vulpes,    vulpis    (f).
razão,   subst.,   ratĭo,   ratĭōnis    (f).
rebanho,   subst.,   grex,    gregis    (m).
recensear,   verbo,   censĕo,    es,    censŭi,    censum,    censēre    =   (trans.   dir.).
receptáculo,   subst.,   receptacŭlum,    i    (n).
recomendar,   verbo,   comēndo,    as,     āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.   e   indir.).
recusar,   verbo,   recūso,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
refém,   subst.,   obses,    obsĭdis    (m).
regar,   subst.,   rigo,    as,    āvi,    ātum,   āre    =    (trans.   dir.).
reger,   verbo,   rego,    is,    rexi,    rectum,    ĕre    (trans.  dir.).
rei,   subst.,   rex,    regis    (m).
reinar,   verbo,   regno,    as,    āvi,   ātum,    āre    (intrans.).
repleto,   adj.,   plenus,    a,    um.
repreender,   verbo,   incrĕpo,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
repreender,   verbo,    obiūrgo,   as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
repremir,  verbo,   freno,    as,   āvi,    ātum,   āre    (trans.    dir.).
respeito,   subst.,   reverentĭa,    æ    (f).
resplandecer,   verbo,   fulgĕo,    es,    fulsi,    ēre    (intrans.).
resposta,   subst.,    responsum,    i    (n).
riacho,   subst.,   rivus,    i    (m).
rico,   adj.,   dives,    divĭtis    (adj.).
rico,   subst.,   locŭples,     locuplētis    (m).
rio,   subst.,   fluvĭus,    i    (m).
riqueza,   subst.,   divitĭæ,    ārum    (f.   pl.).
robustez,   subst.,   robur,    robŏris    (n).
romano,   subst.,   romānus,    i    (m).
romano  (povo romano),   subst.,   Romānus,    i     (m).
romano,    adj.;   romānus,   a,   um.
rosa,   subst.,   rosa,    æ    (f).
rua,   subst.,    via,    æ    (f).
ruína,   subst.,   ruína,    æ    (f).
 
S

sabedoria,   subst.,   sapientĭa,    æ    (f).
saber,   verbo,   scio,    scis,    scivi,    scitum,    scire   (intrans.   e   trans.  dir.).
sabiamente,   adv.,   sapiēnter.
sábio,   subst.,   doctus,    a,    um.
sábio,   adj.   sapĭens,    sapiēntis.  
sacerdote,   subst.,   sacērdos,    sacerdōtis    (m).
sagrado,  adj.,   sacer,    sacra,    sacrum.
sal,   subst.,    sal,   salis    (m).
salvação,   subst.,   salus,    salūtis    (f).
salvar,   verbo,   servo,   as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
sarar,   verbo,   sano,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
saudar,    verbo,   salūto,    as,    āvi,    ātum,   āre   (trans.  dir.).
saudável,   adj.,   salūber,    bri,  bre.
século,    subst.,    sæcŭlum,    i    (n).
sede,   subst.,   sitis,    sitis    (f).
segredo,   subst.,   secretum,    i    (n).
segundo,   num.,  secūndus,    a,    um.
selva,   subst.,   silva,    æ    (f).
sempre,   adv.,   semper. 
senhor,   subst.,   compos,    compŏtis    (m).
senhor,   subst.,   domĭnus,    i    (m).
senhora,   subst.,   domĭna,   æ    (f).
sentido,   subst.,   sensus,    us    (m).
sepulcro,   subst.,   sepūlcrum,    i     (n).
sepultar,   verbo,   sepelĭo,    sepēlis,    sepelīvi,    sepūltum,    ĕre  (trrans. dir.).
sermão,   subst.,    sermo,    sermōnis    (m).
servo   (criado),   subst.,   servus,    i    (m).
seta,   subst.,   sagītta,    æ    (f).
severo,   adj.   sevērus,    a,    um.
sinal,   subst.,   signum,    i    (n).
soberba,   subst.,   superbĭa,    æ   (f).
sogra,   subst.,    socrus,    us    (f).
sogro,   subst.,   socer,   ĕri   (m).
sol,   subst.,   sol,    solis    (m).
soldado,   subst.,   miles,    milĭtis    (m).
sombra,   subst.,   umbra,   æ     (f).
sono,   subst.,   somnus,     i     (m).
sossegado,   adj.,   tranquīlus,    a,    um.
sujar,   verbo,   inquĭno,   as,   āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
suplicar,   verbo,    supplĭco,   as,    āvi,   ātum,   āre   (trans.  dir.   e   indir.).
surrar,   verbo,   verbĕro,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
suscitar,   verbo,    suscĭto,    as,    āvi,    ātum,    āre    (trans.  dir.).
 
T

também,   conj.,   etĭam;   quoque.
tarde,   adv.,    sero.
tarde,   subst.,    vespĕra,    æ    (f).
temer,   verbo,   timĕo,    es,    timŭi,    temēre    (trans.  dir.).
temeridade,   subst.,   temerĭtas,    temeritātis    (f).
tempestade,   subst.,    tempĕstas,    tempestātis    (f).
templo    =    templum,    i    (n)
ter,   verbo,   habĕo,    es,    habŭi,    habĭtum,    ēre    (trans.  dir.).
terra,   subst.,   terra,    æ    (f).
território,   subst.,   territorĭum,   i    (n).
tirar,   verbo,   detrăho,    detrăhis,    detrāxi,    detrāctum,    detrahĕre    (trans.  dir.).
todo,   adj.,   omnis,    e;     totus,    a,    um.
trabalhar,   verbo,   labōro,    as,    āvi,   ātum,    āre    (intrans.).
treva,   subst.,    tenĕbra,    æ    (f).
tribuno,   subst.,   tribūnus,    i    (m).
trigo,   subst.,   frumēntum,   i    (n)   -    tritĭcum,   i    (n).
trincheira,   subst.,   vallum,    i    (n).
triste,   adj.,   tristis,   e;    moestus,    a,    um.
tristeza,    subst.,    tristitĭa,    æ    (f).
trombeta,   subst.,   tuba,    æ    (f).
 
U

último,   adj.,   ultĭmus,    a,    um.
unha,   subst.,    unguis,    unguis     (m).
urbano,   adj.,   urbānus,   a,    um.
usar,   verbo,   adhibĕo,    es,    bŭi,    bĭtum,    bēre    (trans.  dir.).
uso,   subst.,   usus,   us    (m).
útil,   adj.,   utĭlis,    e.
utilidade,   subst.,    utilĭtas,    utilitātis    (f).
uva,   subst.,     uva,    æ    (f).

V

valoroso,   adj.,   strenŭus,    a,    um.
vaso,   subst.,   vas,    vasis    (n).
vencedor,   subst.,    victor,    victōris    (m).
vencer,   verbo,    vinco,   is,    vici,    victum,    vincĕre    (trans.  dir.).
veneno,   subst.,   venēnum,   i    (n).
ver,   verbo,   vídeo,    es,    vidi,    visum,    ēre     (trans.  dir.).
vestir,   verbo    indŭo,    indŭis,    indŭi,    indūtum,    induĕre     (trans.  dir.).
vício,    vitĭum,    i   (n).
vida,   subst.,    vita,    æ   (f).
vinho,   subst.,   vinum,   i    (n).
violeta,   subst.,   viŏla,    æ    (f).
vir,   verbo,   venĭo,   is,   veni,   ventum,   venīre   (intrans.).  
virtude,   subst.,   virtus,    virtūtis    (f).
vítima,   subst.,   præda,   æ    (f).
vitória,   subst.,    victorĭa,    æ   (f).
volta,   subst.,   redĭtus,    us    (f).
voltar,   verbo,   verto,    vertis,    verti,    versum,    vertĕre    (intrans.).
volúpia   (prazer) ,   subst.,   volūptas,     voluptātis    (f).